No Barco de Valdeorras e arredores, o botelo tradicional é o estómago do porco recheo ca costela adubada e afumado durante uns 15 días, para despois comer cocido acompañado de patacas, repolo e algún chourizo.

Para a elaboración do botelo, despois de limpar ben o estómago do porco, escaldándoo e raspándoo, procédese ao seu recheo empregando básicamente costelas cortadas menudas e adobadas, aínda que tamén nalgunha ocasión aprovéitanse os  osos da cabeza e  do espiñazo. Adúbanse con allo, ourego, sal e pemento, doce e picante, e deixase o adubado un día enteiro en repouso para que colla ben os condimentos.

A continuación énchese a tripa, procurando que o contido quede apretadiño, cósense as aberturas da pel do botelo e remátase botándolle por riba un pouco de pemento. Logo, o embutido permanece colgado de oito a dez días, máis o menos, para que vaia curando polo efecto do fumo e da acción do aire, mentres agarda o momento da súa  degustación.

               

Á hora de levalo á mesa, recoñécese desde sempre unha relación especial entre este produto e as celebracións festivas do inverno. Dependendo da data escollida para a matanza, días como o de Nadal, Aninovo, Reis, San Mauro (patrón de O Barco, que se celebra o 15 de xaneiro) ou o San Antón teñen ao botelo como prato estrela en moitas mesas en Valdeorras.

O pigureiro

Ademáis de botelo, no Barco de Valdeorras elaborase outro embutido similar: o pigureiro. O nome de botelo soamente se lle outorga ao embutido para o que se utiliza o estómago do porco. Ao producto elaborado enchendo a parte da tripa coñecida como “cego” dáselle o nome de pigureiro, que ten un contido similar ao do botelo, pero é máis parecido ao “botillo” berciano.